روش های شناسایی ادویه های تقلبی

روشهای تشخیص ادویه‌های تقلبی

ادویه ها به دلیل استفاده بسیاری از افراد در آشپزی و کاربرد روزانۀشان در طعم و عطر دادن به غذا، از جمله محصولاتی به شمار می‌روند که راه را برای تقلب سودجویان و فروش نوع تقلبی به جای اصل فراهم کرده‌اند. برای آن که شما هم جزو کسانی نباشید که هنگام خرید سرشان کلاه می‌رود، خواندن این نوشتار کوتاه را از دست ندهید.

فلفل تقلبی

برای تقلب در فلفل از موادی نظیر خاک اره نرم، نرم کرده پوست گردو و فندق، آرد نخودچی، نرم شده هسته خرما، تفاله زیتون و مواد مشابه به عنوان پایه استفاده کرده و برای ایجاد تندی و رنگ و مزه آن را با پودر فلفل فرنگی یا خردل سیاه مخلوط می کنند.

خردل تقلبی

پودر خردل از نرم کردن دانه ی خردل سیاه یا سفید یا مخلوط این دو به دست می آید و گاهی آن را با آبغوره یا سرکه مخلوط کرده و خردل خمیری به دست میآورند. در مورد خردل متقلبین از نشاسته آرد غلات استفاده می کنند و برای ایجادرنگ مورد نظر مقداری پودر زردچوبه به آن اضافه می نمایند.

زردچوبه تقلبی

برای تولید زردچوبه ی تقلبی، موادی نظیر آرد یا نان خشک، پوست پسته وکمی زردچوبه را با یکدیگر مخلوط کرده و به عنوان زردچوبه به فروش میرسانند.

سماق تقلبی

عده ای از متقلبین تفاله غوره و زرشک را با گل اخدی و آب شاه توت مخلوط نموده و به عنوان سماق به فروش می رسانند.

راهکار: اگر با اطلاع از این موارد باز هم در تشخیص ادویه اصل تردید دارید، بهترین راه برای تشخیص نوع تقلبی از اصل آن است که با توجه به نوع بسته بندی و بخصوص درج علائم استاندارد مواد غذایی، پروانه، تاریخ و مشخصات تولید خرید خود را انجام دهید و این مواد را به صورت بسته بندی از اماکن معتبر و قابل اطمینان بخرید.

زعفران اگر اصل نباشد چه می‌شود؟

زعفران ادویه‌ای است که بیشتر به‌دلیل رنگ و بویی که دارد مورد استفاده ایرانی‌ها قرار می‌گیرد و خاصیت آرامبخشی آن زبانزد است. توصیه می‌شود از زعفران‌های تازه استفاده شود چراکه خاصیتش بیشتر است. البته اگر زعفران زیاد مورد استفاده قرار بگیرد باعث خونریزی در افراد می‌شود بنابراین افرادی که از داروهای رقیق‌کننده خون استفاده می‌کنند نباید زعفران مصرف کنند.

مراقب کبد و کلیه‌های‌تان باشید

 زعفران به نور، حرارت و رطوبت حساس است. در صورت نگهداری نامناسب، به مرور زمان اسانس آن تبخیر شده و از اثرات دارویی و طعم و مزه آن کاسته می‌شود و مرغوبیت آن از‌دست می‌رود، اما از قدیم به‌دلیل گران‌قیمت بودن این ادویه، تقلب زیادی در فرآوری آن انجام می‌شود که در بیشتر مواقع از نمک و شکر و رنگ‌های شیمیایی برای تهیه زعفران تقلبی استفاده می‌شود.  حواس‌تان باشد در خرید زعفران خیلی دقت کنید، نوع تقلبی آن اگر زمان طولانی مورد استفاده قرار گیرد ممکن است باعث به‌وجود آمدن ‌مشکلات کلیوی و البته ناراحتی کبدی شود.  

اگر ادویه تقلبی خوردید چه کار کنید؟

سم‌زدایی با لبنیات

 اصلا نگران نباشید اگر فردی احساس کند سمومی وارد بدنش شده است، برای پاک‌سازی بهتر است روزانه از حداقل بین 2تا 3‌لیوان شیر یا ماست کم‌چرب استفاده کند. البته باید بر کلمه کم‌چرب تاکید کرد زیرا لبنیات پرچرب هیچ تاثیری در این زمینه ندارند و حتی ممکن است ضرر هم به‌همراه داشته باشند.

زیاده‌روی نکنید

 میانه‌روی در هر کاری بهترین است. در خوردن ادویه هم بهتر است حواس‌تان باشد که به‌طور کلی ادویه‌جات نام برده شده نباید بیشتر از 5/1 تا 3‌گرم بیشتر مصرف شود. البته مصرف زعفران باید کمتر از این میزان هم  باشد و بیشتر از یک‌گرم نباید مصرف شود، زیرا ممکن است احتمال خونریزی را افزایش دهد. بیماران قلبی هم حتما برای خوردن زعفران باید با پزشک خود مشورت کنند.

دکتر سیدضیاء‌الدین مظهری، متخصص تغذیه و رژیم درمانی، عضو هیات علمی:

برخی کپک‌ها در موادغذایی به‌خصوص نان خشک‌ها ممکن است از نوع کپک‌های سمی باشند که تولید‌کننده آفلاتوکسین هستند. آفلاتوکسین جزء سم‌های بسیار خطرناک و سرطان‌زاست. حتی دوز پایین این سم می‌تواند به‌تدریج باعث بروز سرطان‌های کبدی شود و دوز بالای آن کشنده است.

 این آفلاتوکسین مقاوم و ماندنی

یکی از میکروب‌هایی که در ادویه‌جات تقلبی مشاهده شده است آفلاتوکسین است. ‌آفلاتوکسین خودش یکی از عوامل سرطان‌زاست و ماندگاری زیادی دارد. به‌عنوان مثال می‌توان گفت نان‌هایی که از شیرگاو تهیه می‌شوند، اگر شیرگاو آغشته به میکروب آفلاتوکسین باشد، حتی بعد از پاستوریزه شدن و تهیه نان، این میکروب ازبین نمی‌رود و تاثیر منفی خود را بر بدن خواهد گذاشت. با این حال آفلاتوکسین یکی از سرطان‌زا‌ترین موادی است که ممکن است از هر طریقی وارد بدن شود.

آفلاتوکسین ممکن است در بسیاری از موادغذایی وجود داشته باشد. غلات، دانه‌های روغنی، ادویه‌جات، ذرت، مغزهای زمینی(بادام‌زمینی)‌ و میوه‌های خشک ازجمله موادی هستند که شانس بروز آفلاتوکسین در آنها بالاست، البته اگر به‌درستی فرآورده و تهیه نشوند و محیط آلوده باشد. اما این سم خطرناک در طیف گسترده‌تری از غذاها مشاهده می‌شود. در شیر، پنیرها و سایر محصولات لبنی شانس آلودگی به آفلاتوکسین  وجود دارد‌.

نکته حائزاهمیت این است که ذرات سموم قارچی با روش عادی پخت‌و‌پز از‌بین نمی‌روند و غیر‌فعال نمی‌شوند، چراکه به حرارت مقاوم هستند و حتی در حرارت‌های بالای 100 یا 120درجه سانتی‌گراد پایدار می‌مانند. برای همین وقتی این سم وارد جیره غذایی فرد می‌شود، پاکسازی آن با روش‌های موجود و علم کنونی به نحو درخور توجه میسر نیست.

 با این حال شناخت این ماده از طریق عادی مقدور نیست و باید تشخیص‌های آزمایشگاهی انجام شود. افرادی که با این ماده مسموم می‌شوند به مرور زمان در بدن‌شان نفوذ پیدا می‌کند که علائم مشخصی ندارد. اما فراموش نکنید که سرطان بیماری خاموشی است که بعد از مدتی خود را بروز می‌دهد. مصرف مقادیر ناچیز این سم به مدت طولانی موجب بروز سرطان کبد‌، هپاتیت و اختلال متابولیکی ریز‌مغذی‌ها می‌شود.

 وقتی به‌جای ادویه فلز می‌خورید

 اساس مواد تشکیل‌دهنده رنگ‌های غیرمجاز شیمیایی فلزات هستند. فلزات سنگین مثل سرب، جیوه و‌... رنگ‌های چشم‌نوازی ایجاد می‌کنند که  بیشتر در کارهای ساختمانی کاربرد دارند. اما متاسفانه برخی افراد غیر‌مسئول برای انجام برخی تقلبات در موادغذایی به‌خصوص همین ادویه‌جات از فلزات استفاده می‌کنند. مصرف این فلزات از روی عدم آگاهی باعث نگهداری در بدن می‌شود که تجمع آنها و بعد از مدتی روی تمام اعضای بدن از‌جمله مغز، اعصاب، کلیه و‌... اثرات منفی می‌گذارند.

حتی زمینه‌ساز بیش‌فعالی کودکان و حساسیت‌های مزمن و بیماری‌های دیگر می‌شوند. توصیه می‌شود از ادویه‌جاتی استفاده شود که مهر استاندارد داشته باشند و مورد‌تایید وزارت بهداشت هم باشند. اما خیلی از افراد زمانی که از محصولات کارخانه‌ای استفاده می‌کنند، دیگر هیچ توجهی به تاریخ تولید و انقضای آن ندارند و حتی محل تولید را بررسی نمی‌کنند. توصیه می‌کنم به این نکات هم در این زمینه توجه داشته باشید.

حالا ضد‌فلز بخورید

برای دفع دریافت فلزات سنگین باید ابتدا مشخص شود که چه نوع فلزاتی دریافت شده است. ویتامین E و سلنیوم از‌جمله مواد ضدسرطان و خنثی‌کننده آثار سمی فلزات سنگینی مثل جیوه و سرب هستند. بارها از زبان اکثر متخصصان تغذیه شنیده‌اید که برنامه روزانه شما باید سرشار از سبزیجات و میوه‌های مناسب فصل باشد. اما اصلی‌ترین خوراکی‌های ضدزنگ (آنتی‌اکسیدان) که به دفع این سموم کمک می‌کند آجیل‌های تازه و گوشت آبزیان است.

همچنین انواع جوانه‌ها که سرشار از ویتامین‌E هستند به‌خصوص جوانه گندم می‌تواند در دفع این سموم نقش بسزایی داشته باشند. برای همین توصیه می‌شود روزانه 30‌گرم آجیل خام مصرف‌ کرده و در کنار آن در هفته دو میان‌وعده از گوشت آبزیان میل کنید. همچنین روزانه بین 5 تا 7واحد سبزیجات مصرف کنید. گشنیز، سیر، اسفناج و کلم بروکلی نیز جزء سبزیجاتی هستند که بهتر است به‌صورت یک سالاد با هم مخلوط شوند و در اکثر میان‌وعده‌ها میل کنید.

نان گندم و جو، حبوبات، ماهی، زرده تخم‌مرغ، سبزیجات حاوی برگ سبز تیره و گوجه‌فرنگی مواد غذایی حاوی سلنیوم و مغزها از‌جمله منابع خوب ویتامین‌E محسوب می‌شوند که علاوه بر خاصیت دفع سموم، سیستم دفاعی بدن را بالا می‌برند. فراموش نکنید که اگر سیستم دفاعی بدن قوی باشد تاثیر سموم روی اعضای داخلی بدن ناچیز خواهد بود.

همچنین دریافت ویتامین‌C و بتاکاروتن نقش بسزایی برای پاکسازی بدن در قبال دریافت این سموم دارد. این ویتامین‌ها در اکثر میوه‌ها ازجمله هویج، نارنگی، سیب‌های زرد، انبه، کدوحلوایی، زردآلو (‌به فصلش) و... یافت می‌شود که به‌عنوان ضدزنگ (آنتی‌اکسیدان) می‌توانند در خدمت سیستم ایمنی بدن باشند