تب مالت (بروسلوز)

تب مالت (بروسلوز)

این بیماری یک بیماری مشترک بین انسان و دام است که از دام به انسان منتقل میشود و بیشتر از طریق فرآورده های لبنی حاصل از دام آلوده که غیر پاستوریزه باشد، گوشت حیوان آلوده که به خوبی پخته نشده باشد، تماس با مایعات بدن حیوان آلوده (در حال شیر دوشیدن با دست زخمی از حیوان آلوده) منتقل می شود.

گونه های مختلف باکتری که هر کدام یک نوع از حیوانات را آلوده می کنند: (به ترتیب شیوع)

1. بروسلا ملیتنسیس (شایع ترین ساب تایپ): بیشتر نشخوار کنندگان کوچک مثل گوسفند را درگیر می کند و از این طریق به انسان منتقل میشود و شدیدترین علائم را در انسان ایجاد می کند.
2. بروسلا آبورتوس: گاو و گوساله را درگیر میکند و از این طریق به انسان منتقل میشود و شدت علائم کمتر است.
3. بروسلا سوئیس (suis): خوک را درگیر میکند و به انسان منتقل می شود و علائم میتواند مثل ملیتنسیس شدید باشد.
4. بروسلا کنیس (کمترین شیوع): سگ را درگیر میکند و به انسان منتقل می شود و معمولا علائم خفیف است.

میکروبیولوژی

بروسلا کوکوباسیل گرم منفی است که فاقد ساختارهای محافظتی مثل کپسول، فلاژل و اسپور است و برای رشد آن محیط کشت خاص و طولانی مدت نیاز دارد.

اپیدمیولوژی

در گذشته شیوع آن زیاد بود و یک مدت کنترل شد ولی هم اکنون شیوع آن در دنیا رو به افزایش است و گاهی در کشورهای جهان سوم کیس های مبتلا به بیماری گزارش نمی شوند و ایران هم جزو کشورهایی با شیوع بالا شناخته شده است.

باکتری ابتدا حیوان را آلوده میکند و می تواند موجب سقط جنین، تولد جنین مرده و زایمان زودرس در حیوان شود.

راه های ابتلا به بیماری: از طریق شیر حیوان آلوده، ادرار حیوان، جنین متولد شده از حیوان آلوده، تماس با مایعات حیوان آلوده (پاشیدن شیر داخل ملتحمه چشم) و حتی استنشاق ذرات آلوده به باکتری (این باکتری در اثر تنفس دام منتقل نمشود.) به انسان منتقل می شود و این باکتری در موارد نادری مثل انتقال خون، پیوند اعضا، مادر به جنین، هنگام شیردهی و موارد شغلی در آزمایشگاه ها می تواند از انسان به انسان نیز منتقل شود.

* واکسنی برای دام ها موجود می باشد که از نوع میکروب ضعیف شده است و در انسان کاربرد ندارد.

احتمال ابتلا به بیماری در هر دو جنس و در هر سنی وجود دارد.

دوره کمون بیماری بین 1 تا 3 هفته است و می بایست از تمامی افراد یک خانواده و یا محیط کار شرح حال برای ابتلا گرفته شود.

علائم بیماری

طیف وسیعی از علائم وجود دارد از حالت بی علامت مثلا در بچه ها که خوش خیم تر است گرفته تا علایم کشنده ناشی از درگیری ارگان های مختلف مثل قلب و مغز.

* در خانم باردار مبتلا به بیماری باید نظارت دقیق تر و درمان سریع تر باشد زیرا که بیماری میتواند منجر به سقط جنین، زایمان زودرس و یا ابتلا جنین به بروسلوز شود.

علایم شایع شامل: تب ناگهانی و مزمن شونده، تعریق شبانه، کاهش وزن و بی اشتهایی، آلترالژی، میالژی، تعریق بدبو، ضعف، خستگی، درد به خصوص در ناحیه پایینی کمر، سردرد، گیجی، افسردگی و گاهی علائم گوارشی مثل دیس پپسی و سرفه هم ایجاد می شود که در کل علائم اختصاصی نیستند و در بیماری های دیگری مثل سل هم ممکن است به وجود آیند.

در معاینات پزشکی می توان بزرگی کبد و طحال و یا برجستگی غدد لنفاوی (لنفادنوپاتی)، تب دراز مدت نامنظم به صورت FUO (تب با منشا نامشخص) و سیمپتوماتیک (یعنی خود بیمار احساس تب را ذکر میکند ولی در واقعیت دما بدن خیلی بالا نیست) را مشاهده کرد که خیلی اختصاصی بیماری نیست.

مرکز اطلاع رسانی داروها و سموم (DPIC) معاونت غذا و داروی زابل